خواجه نصیرالدین طوسی

اسم کامل:ابو جعفر محمد بن طوسی

زادروز:5 اسفند 579

درگذشت:11 تیر 653

آذر اندامی

زادروز:1305

در گذشت:28 مرداد1363

پرفسور محسن هشترودی

پرفسور محسن هشترودی

پرفسور محسن هشترودی ریاضی دان برجسته و مشهور در 22 آذرماه سال 1286 شمسی در شهر تبریز و در خانواده‌ای فرهیخته و مذهبی کودکی به دنیا آمد که او را محسن نام نهادند. پدرش همچون اکثر آذریها مردی بود کوشا و با همت که چهارده سال در نجف اشرف تحصیل کرده بود.

یک روحانی وارسته و پرهیزگار که چون از نجف به تبریز برگشت اشراف و اعیان شهر برای او هدایای بسیار فرستادند و او که انسانی وارسته بود تمام هدیه‌ها را پس فرستاد حتی هدیه صولت السلطنه را رد کرد. او در کنار ستارخان سردار ملی به مبارزه پرداخت و در دور اول و دوم به نمایندگی مردم تبریز به مجلس شورا رفت .

 حاصل زندگی پر بار پروفسور هشترودی را نمی‌توان به سادگی با معیارهای کمی قیاس کرد، وی طی سالهای استادی خود شاگردان برجسته‌ای تربیت نمود که هر کدام راه او را پیش گرفتند و مایه سر بلندی ملت ایران شدند. حاصل شصت و نه سال زندگی پر ثمر علاوه بر کارهای فرهنگی، علمی و مدیریت های فرهنگی، مقاله‌ها و کتابهای بسیاری است، که مشهورترین آنها به قرار زیر است:

• نظریه اعداد 
• دانش و هنر 
• تمرینهای ریاضیات مقدماتی 
• سایه‌ها 
• سیر اندیشه بشر 
• LES CONNEXIONS NORMAL AFFINES ET WEYLIENNES 
• SUR LES ESPACES DE RIMANN DE WEYL ET DE SCHOUTEN

سالشمار زندگی پرفسور دکتر محسن هشترودی:

1286- تولد در شهر تبریز مصادف با بیست و دوم آذرماه.
- عزیمت و مهاجرت دائمی به تهران بهمراه خانواده، چهل روز پس از تولد.

1292- شروع به تحصیل در مدرسه سیروس و ادامه تحصیل در مدرسه اقدسیه.

1299- شروع به آموزش زبان فرانسه در سن 13 سالگی.

1300- ادامه تحصیل در مدرسه دارالفنون از کلاس هشتم به بعد.

1304- اتمام دوره دبیرستان در دارالفنون.

1307- اعزام به اروپا برای تحصیل در رشته پزشکی از طرف وزارت فوائد عامه.

1308- انصراف از تحصیل در رشته پزشکی و بازگشت به ایران.
- ورود به دارالمعلمین مرکزی. ( دارالمعلمین مرکزی بعدها دانشسرای عالی و سپس دانشگاه تربیت معلم نامیده شد )

اسماعیل جزری

نام:بدیع الزمان جزری
زادروز:1136(میلادی)
درگذشت:1206(میلادی)

بدیع‌الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری (درگذشتهٔ ۶۰۲ ق.) مهندس مسلمان از جزیره در شمال عراق بود.^[۱][۲][۳]

بدیع‌الزمان جزری کتاب خود را به نام به زبان عربی نوشته و آن را «الجامع بین العلم و العمل النافع فی صناعة الحیل» نام گذاشته. معنی واژه‌به‌واژهٔ آن می‌شود: «دانستنی‌هایی در رابطه با مکانیزم‌های هوشمند» این کتاب در فارسی با عنوان «مبانی نظری و عملی مهندسی مکانیک در تمدن اسلامی» ترجمه شده‌است. جزری این کتاب را در سال ۶۰۲ هجری به فرمان قرا ارسلان امیر سلسله آرتوقلو در دیاربکر آناتولی تالیف کرده‌است.^[۴]

جزری در این کتاب طرز کار و ساخت ۵۰ دستگاه که خود ساخته و به کار برده را تشریح می‌کند. این دستگاه‌ها شامل ساعت‌های آبی و شمعی، ظرف‌ها و فواره‌های خودکار، وسایل آبرسانی از نهر و چاه، ابزار خودکار نواختن نی و دیگر وسایل از جمله قفل رمزی و قفل کلون‌دار و ابزار هندسی است.^[۵] بخش عمده اسباب و تعبیه‌هایی که وی در آن شرح می‌دهد اختراع خود او بوده‌است.^[۶]

الجزری نخستین ربات قابل برنامه‌ریزی انسان نما را در اواخر عمرش ساخت. به این علت او به عنوان پدر علم مهندسی رباتیک جهان شناخته می‌شود. اختراع او، یک قایق آبی بود که در آن چهار نوازندهٔ مصنوعی موسیقی برای مراسم و برنامه‌های جشن سلطنتی، آهنگ می‌نواختند و حاضران را سرگرم می‌کردند، ساز‌ها به صورت هیدرولیک و با کمک آب برنامه ریزی می‌شود.^[۷]

در کتاب جزری شمار چشمگیری واژه و اصطلاح فارسی یافت می‌شود که نشانگر تأثیر بزرگ ایرانیان در فناوری جهان اسلام در سده‌های میانه‌ است.^[۸]

عبدالله حسکانی

حاکم حسکانی

خاورانی انوری

نام کامل : حکیم اوحدالدین علی ابن محمد خاورانی انوری ابیوردی

تولد : اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن ششم هجری قمری در سرخس

مرگ : 575 هجری قمری در بلخ یا تبریز

آرامگاه : بلخ یا تبریز در مقبره الشهرای

محل زندگی : بلخ،نیشابور،سرخس

حرفه:ستاره شناس،فیلسوف،ریاضی دان و شاعر

دوره زندگی : سلجوقیان

دکتر حسابی

نام کامل : سید محمود حسابی

زادروز : ۱۲۸۱ در تهران

درگذشت : ۱۳۷۱ در ژنو

آرامگاه : ترفش

القاب : پدر فیزیک ایران، پرفسور حسابی

پیشه : فیزیک دان

ملیت : ایرانی

جوایز : مدال لژیون دونور

شیخ بهایی

بدون تصویر

نام کامل : بهاءالدین محمد بن‏ حسین عاملی

زادروز : ۲۶ ذیحجه ۹۵۳ قمری (۸ اسفند ۹۲۵)

درگذشت :‌ ۱۲ شوال ۱۰۳۰ قمری (۸ شهریور ۱۰۰۰)

زادگاه : بعلبک، لبنان

محل درگذشت : اصفهان ایران

آرامگاه : کنار آرامگاه حضرت رضا (ع)،‌ مشهد، ایران

دین : اسلام، شیعه

شاگردان : 

ملاصدرای شیرازی

ملا محمد تقی مجلسی
ملا محسن فیض کاشانی
ملا خلیل قزوینی
ملا صالح مازندارانی

سید میرزا حسینی طباطبایی نائینی

محقق سبزواری
نظام‌الدین محمد قرشی

بدیع‌الزمان جزری

نام کامل: بدیع‌الزمان ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری

دوره زندگی : درقرن 6

درگذشت : 602 خورشیدی

ابوالوفا بوزجانی

اسم کامل : ابوالوفا محمد بن محمد بن یحیی بن اسماعیل بن عباس

زادروز : 28 شعبان 328

در گذشت : 386 هجری